ΦΙΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Γαλλία: Το κάστρο…πέφτει από μέσα;

Ο Κωνσταντίνος Φίλης, αναλυτής διεθνών θεμάτων του ΑΝΤ1, γράφει για τις κρίσιμες εκλογές στην Γαλλία, το εκτόπισμα του Μακρόν την “επόμενη ημέρα” και το διακύβευμα για την χώρα και για την Ευρώπη συνολικά.

Την Κυριακή διεξάγονται στη Γαλλία οι κρισιμότερες βουλευτικές εκλογές των τελευταίων δεκαετιών. Και αυτό γιατί η Εθνική Συσπείρωση της Λεπέν φλερτάρει με την απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 289 εδρών, ώστε να είναι σε θέση να σχηματίσει κυβέρνηση.

Μάλιστα, η Λεπέν έχει εισπράξει ήδη πολλές αρνήσεις από έμπειρα στελέχη της κεντροδεξιάς που θα μπορούσαν να υπουργοποιηθούν, κάτι που σημαίνει ότι θα έχει σοβαρό πρόβλημα στελέχωσης της κυβέρνησης, επενδύοντας υποχρεωτικά σε άπειρους πολιτικούς ακραίων απόψεων. Έτσι κι αλλιώς, το οικονομικό πρόγραμμα που έχει παρουσιάσει θα εκτροχίαζε περαιτέρω δημοσιονομικά τη Γαλλία τα ελλείμματα της οποίας είναι ήδη υψηλά, ενώ προφανώς θα επέτεινε την κοινωνική πόλωση, με τη στοχοποίηση συγκεκριμένων ομάδων.

Από την άλλη όμως, και αυτό είναι το ανησυχητικό της υπόθεσης, η Λεπέν έχει καταφέρει να διεισδύσει σε όλα τα στρώματα της γαλλικής κοινωνίας και κατά κάποιον τρόπο να μη φαντάζει πλέον σε αρκετούς ως απειλή για την δημοκρατία. Δε φοβίζει ούτε το φάντασμα του πατέρα της, με αποτέλεσμα 2/3 των εργατοϋπαλλήλων να την ψηφίσουν την περασμένη Κυριακή, αλλά και περίπου το 1/3 με υψηλά εισοδήματα, άνω των 3000 € τον μήνα, να την επιλέξουν. Η απήχηση του κόμματος της στους νέους δεν ήταν τελικά τόσο μεγάλη, αλλά η υψηλή συμμετοχή σχεδόν 70%, νομιμοποιεί πλήρως το όποιο αποτέλεσμα. Η Εθνική Συσπείρωση συγκέντρωσε άνω των 12 εκατομμυρίων ψήφων και από τους 2 βουλευτές το 2012 (έστω και αν το εκλογικό σύστημα των μονοεδρικών γίνεται άδικο) φλερτάρει με τους 289 σήμερα. Ακόμη και αν δεν πετύχει τον απόλυτο στόχο, η άνοδος της είναι αξιοπρόσεκτα προβληματική.

Ποιο θα είναι, όμως, από εδώ και πέρα το εκτόπισμα του Μακρόν πανευρωπαϊκά και παγκόσμια; Πως θα τον λαμβάνουν σοβαρά υπόψη άλλοι ηγέτες, όταν στο εσωτερικό της χώρας του (θα) είναι τόσο ανίσχυρος; Μήπως σε περίπτωση ακυβερνησίας, χρειαστεί να κυβερνήσει με πιο αυταρχικό τρόπο, κάτι που θα αναιρέσει την προσπάθεια του να περιθωριοποιήσει δεσποτικούς ηγέτες και ανελεύθερα καθεστώτα; Τελικά, μία εσωστρεφής Γαλλία συνδυαστικά με μία αναποτελεσματική Γερμανία, θα δώσουν εκ των πραγμάτων χώρο σε Ιταλία αλλά και Ουγγαρία να αναδιαμορφώσουν την ευρωπαϊκή ατζέντα, οδηγώντας την σε πιο εθνικιστικές αντιλήψεις, με στόχο λιγότερη Ευρώπη και μεγαλύτερη έμφαση στα συμφέροντα των κρατών-μελών (περιχαράκωση).

Σε περίπτωση, πάντως, που η Εθνική Συσπείρωση κληθεί να κυβερνήσει, θα είναι ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον (και μάλλον καταδικασμένο σε αποτυχία) πείραμα για το σύνολο της Ευρώπης. Θα ακολουθήσει η Λε Πεν το μοντέλο κανονικοποίησης της Μελόνι ή θα θυμηθεί όσα μερικώς αποκηρύσσει προκειμένου να προσελκύσει ψηφοφόρους. Και πως στην πρώτη περίπτωση θα ικανοποιήσει τους δικούς της ψηφοφόρους, η πλειονότητα των οποίων την εμπιστεύτηκε με άλλη ατζέντα; Λίγο πριν ανοίξουν οι κάλπες, το πιθανότερο σενάριο είναι της αδυναμίας διαμόρφωσης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας από τα δύο στρατόπεδα. Έτσι, ο Μακρόν θα αναζητεί λύση απέναντι στην ακυβερνησία και θα κατηγορείται από τα κόμματα για την αδυναμία του να τη βρει. Το καλύτερο σενάριο για την Εθνική Συσπείρωση ίσως να μην είναι να κυβερνήσει. Είναι πλήρως ανέτοιμη και δε διαθέτει τα κατάλληλα στελέχη. Είναι προτιμότερο να χρεωθεί στον Μακρόν και στα υπόλοιπα κόμματα η κυβερνητική αστάθεια και έτσι να μη χρειαστεί να δοκιμαστεί πριν το 2027, για να ανοίξει ο δρόμος για τις προεδρικές εκλογές.

Δεδομένα, οι δημαγωγοί και οι λαϊκιστές μοιράζονται την αμφισβήτηση της καθεστηκυίας τάξης, εν μέρει και της πραγματικότητας, και έτσι δημιουργούν τη μετα-αλήθεια, δηλαδή το αφήγημα που συνήθως περιφρονεί την αλήθεια και βασίζεται σε μια προσωπική, ενίοτε εντελώς πλαστή, εκδοχή της πραγματικότητας. Αυτή οδηγεί σε αντιλήψεις που διχάζουν την κοινωνία και εν συνεχεία οι ίδιες αντισυστημικές δυνάμεις επενδύουν στην πόλωση που αυτές συστηματικά καλλιεργούν. Που βασίζονται; Στις απλοϊκές λύσεις και στην κόπωση και απογοήτευση των πολιτών με τα συστημικά κόμματα. Βρέθηκα στο Παρίσι λίγες μέρες πριν τον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών και ένα γκαρσόνι που άκουσε να μιλάμε ελληνικά, μας είπε ότι είναι από την Αλβανία και πως ζει εδώ και χρόνια στη Γαλλία. Όταν τον ρωτήσαμε ποιον θα ψηφίσει, μας απάντησε ανερυθρίαστα τη Λεπέν. Στην εύλογη απορία μας για τους λόγους, ήταν αφοπλιστικός: «δοκιμάσαμε όλους τους άλλους και απέτυχαν, πόσο χειρότερα μπορεί να τα κάνει η Λε Πεν;». Ας ελπίσουμε ότι δε θα χρειαστεί να (το) μάθει… 

Όπως και να’χει, με επίκεντρο τη Γαλλία, τίποτα δε θα είναι ξανά το ίδιο, ιδίως μετά τον Ιούνιο του 2024. Αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό σε όλους, προτού τα σοκ γίνουν αλλεπάλληλα…