ΦΙΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Γαλλία: Ανακούφιση και προβληματισμός

Ο αναλυτής διεθνών θεμάτων του ΑΝΤ1, Κωνσταντίνος Φίλης, γράφει για το αποτέλεσμα του β' γύρου των εθνικών εκλογών στην Γαλλία και για την "επόμενη ημέρα".

Το χθεσινό αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου των βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία προκάλεσε ανακούφιση, γιατί η Λεπέν όχι μόνο δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, αλλά ήρθε τρίτη μετά την ένωση των αριστερών κομμάτων και το κόμμα του Μακρόν, αλλά και προβληματισμό για τη δυναμική που έχουν αποκτήσει η άκρα δεξιά, αλλά και η άκρα αριστερά.

Γιατί αν εφαρμόζονταν οι ατζέντες τους, η Γαλλία νομοτελειακά θα οδηγούνταν σε παρατεταμένη κρίση, τόσο οικονομική όσο και κοινωνική, ενώ θα άλλαζε και η φυσιογνωμία, αν όχι ταυτότητα, της εξωτερικής της πολιτικής.

Πλέον, η πολιτική σκηνή χαρακτηρίζεται από κατακερματισμό, διότι ακόμα και που ένωσαν δυνάμεις όλα τα κόμματα, από την άκρα αριστερά μέχρι τη γκωλική κεντροδεξιά προκειμένου να αποστερήσουν την πρωτιά από την Εθνική Συσπείρωση της Λεπέν, πρόκειται για ένα τόσο ετερόκλητο συνασπισμό δυνάμεων, ώστε αποκλείεται η περίπτωση συνεργασίας μεταξύ τους. Ακόμη και το ενδεχόμενο εκτοπισμού του Μελανσόν και προσπάθειας δημιουργίας κυβέρνησης μεταξύ των υπολοίπων κομμάτων, συγκεντρώνει σήμερα μικρές πιθανότητες, χωρίς πάντως να αποκλείεται. Και μπορεί προσωρινά να φαίνεται ότι απέδωσε το στοίχημα του Μακρόν να μην επιτρέψει στη Λεπέν μέχρι τις προεδρικές εκλογές να επαίρεται ότι το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών τη φέρνει πιο κοντά στην προεδρία και να τον κατηγορεί ότι δεν αφουγκράστηκε τη θέληση των Γάλλων πολιτών, από την άλλη, όμως, η περίπτωση ακυβερνησίας ή και κυβερνήσεων μειοψηφίας, άρα μειωμένης λαϊκής απήχησης, είναι τα πλέον πιθανά σενάρια.

Σε αυτή την περίπτωση, ο Μακρόν εμφανίζεται μεν ως ο εγγυητής της σταθερότητας, με το Σύνταγμα να δίνει στον εκάστοτε πρόεδρο τη δυνατότητα να ορίζει κυβερνήσεις ακόμα και χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ωστόσο, σε μία τέτοια περίπτωση θα επιβεβαίωνε τους χαρακτηρισμούς της αντιπολίτευσης περί δεσποτικού τρόπου διακυβέρνησης και περιφρόνησης της λαϊκής βούλησης.

Το σημαντικότερο όμως είναι ότι στη Γαλλία δεν υπάρχει παράδοση και κουλτούρα συμβιβασμών, άρα και κυβερνήσεων συνασπισμού, κάτι που σημαίνει ότι η χώρα κινδυνεύει να βυθιστεί σε εσωστρέφεια, σε μία πολύ κρίσιμη καμπή τόσο για τα δημοσιονομικά της, τις διευρυνόμενες ανισότητες, το Κράτος Πρόνοιας, που παραμένει μεν ισχυρό αλλά αρκετά εξασθενημένο σε σχέση με το παρελθόν, την αποβιομηχάνιση και τις θέσεις ανεργίας στην περιφέρεια, την εγκληματικότητα και την αντιμετώπιση της μετανάστευσης αλλά και των γκετοποιημένων Γάλλων δεύτερης και τρίτης γενιάς, τους αγρότες που αισθάνονται παραμελημένοι και βέβαια πιο άμεσα τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών αγώνων, με όλα τα ζητήματα ασφαλείας που αυτή συνεπάγεται.

Επίσης, στην εξωτερική πολιτική, οι προκλήσεις για τη Γαλλία και την Ευρώπη είναι πολλές, με κυριότερες τη στάση τους απέναντι στους δύο πολέμους, σε Ουκρανία και Γάζα, τη ρευστοποίηση της διεθνούς κατάστασης, τον ρόλο της ανερχόμενης Κίνας, τυχόν επικράτηση του Τραμπ στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, την έλλειψη ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης σε πολλούς κρίσιμους τομείς, και βέβαια τους συσχετισμούς εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου ο κλονισμός του γαλλογερμανικού άξονα δίνει χώρο σε ηγεσίες όπως της Μελόνι και του Όρμπαν να ενώσουν δυνάμεις για μία άλλη κατεύθυνση της Ευρώπης, από αυτή που οραματίζεται ο Μακρόν. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η Γαλλία κινδυνεύει τα επόμενα τρία χρόνια να έχει αδύναμες κυβερνήσεις και κατ’επεκταση ένα πρόεδρο, του οποίου η εικόνα και κυρίως η απήχηση στο εξωτερικό θα βαίνει συρρικνούμενη.

Τελευταία επισήμανση: η φύση του εκλογικού συστήματος της Γαλλίας επιτρέπει την απόσυρση υποψηφίων, όπως και συνέβη σε πάρα πολλές από τις μονοεδρικές περιφέρειες, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι οι απόψεις και τα προγράμματα όσων επικράτησαν επικροτηθήκαν και εγκρίθηκαν από τους ψηφοφόρους. Αυτή τη φορά, με συμμετοχή πρωτόγνωρη μετά το 1981, οι Γάλλοι συσπειρώθηκαν και ψήφισαν σε μεγάλο ποσοστό εναντίον της Λεπέν, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι υπερψήφισαν τα προγράμματα και την ατζέντα των υπολοίπων κομμάτων. Επομένως, αν το χθεσινό αποτέλεσμα διαβαστεί με λάθος τρόπο, τότε ο δρόμος για την επικράτηση της Λεπέν στις προεδρικές εκλογές του 2027 θα ανοίξει διάπλατα.

Και κάτι ακόμη: όταν στο τελευταίο άρθρο γράφαμε ότι με επίκεντρο την Γαλλία, τίποτα δε θα’ναι ξανά το ίδιο, ας έχουμε στραμμένο το βλέμμα μας όχι μόνο στην ενίσχυση άκρας δεξιάς και άκρας αριστεράς (θα μπορούσε να θεωρηθεί κάτι πρόσκαιρο, δεδομένης, ας πούμε, της ενίσχυσης του σοσιαλιστικού κόμματος που τα τελευταία χρόνια είχε σχεδόν εξαϋλωθεί), αλλά στην αμφισβήτηση του ρόλου και της θέσης του προέδρου, όπως αυτή κατοχυρώθηκε στην 5η Γαλλική Δημοκρατία το 1958, καθώς και στη Ρωσία, η οποία έχει αυτή τη στιγμή δύο ισχυρούς συμμάχους στο εσωτερικό μίας χώρας της οποίας ο πρόεδρος έχει μιλήσει ακόμα και για την αποστολή γαλλικών στρατευμάτων στην Ουκρανία.

Στην πολιτική, όπως και στη ζωή, τίποτα δεν είναι νομοτελειακό εκτός από το…τέλος. Μόνο που συνήθως αυτό δεν το ορίζουμε εμείς, έστω και αν κάποιες φορές το προκαλούμε.